1 Van Y lọc là gì?

Trong quá trình vận chuyển lưu chất qua các hệ thống ống, việc tồn tại các tạp chất, cặn bã là điều khó có thể tránh khỏi, chính vì vậy, van y lọc ra đời để giải quyết tình trạng này.

Nhờ vào thiết kế đặc trưng hình chữ “Y”, loại van này vừa đảm bảo khả năng lọc hiệu quả vừa duy trì lưu lượng dòng chảy ổn định. Đảm bảo chất lượng của lưu chất cũng như bảo vệ các thiết bị phía sau như van, máy bơm, đồng hồ đo áp suất, và các thiết bị khác khỏi hư hỏng do tạp chất gây ra.

2 Cấu tạo và nguyên lý hoạt động của van y lọc

2.1 Cấu tạo

Chúng ta có thể thấy rõ được cấu tạo Y lọc gồm 2 bộ phận chính là Thân van và lưới lọc rác và nắp đậy ở đáy van.

• Thân van (Body): Là toàn bộ phần bên ngoài, tiếp xúc trực tiếp với điều kiện môi trường, chứa đựng và bảo vệ phần bên trong, có dạng chữ Y, một nhánh nằm ngang, một nhánh hướng xuống dùng để chứa rác. Thường được sản xuất từ các vật liệu như gang, đồng, inox, nhựa…Bên ngoài thân Y lọc nước được phủ một lớp epoxy với độ dày ≥ 250μm có khả năng chịu được các chất gây ăn mòn và oxy hóa, vì vậy có thể sử dụng ngoài trời.
• Lưới lọc (Mesh/Screen): Sản xuất từ vật liệu thép không gỉ, để đảm bảo độ bền và chống ăn mòn, được đặt nghiêng so với thân van 1 góc 45 độ. Nó cho phép chất lỏng đi qua và giữ lại những cặn ra lẫn trong lưu chất. Tùy từng hệ thống, kích cỡ của van mà lỗ mắt cáo của lưới lọc có thể to hay nhỏ, thưa hay dày để đảm bảo phù hợp cho hệ thống đang sử dụng nó.
• Nắp đậy (Bonnet/Cap): Phần nắp được lắp ở nhánh của chữ Y, cho phép tháo lắp để vệ sinh hoặc thay thế lưới lọc. Bên trong nắp van còn có giăng làm kín để đảm bảo không bị rò rỉ lưu chất ra môi trường bên ngoài.

2.2 Nguyên lý hoạt động

Nguyên lý hoạt động của y lọc rác và cặn bã vô cùng đơn giản. Thiết bị này có thể vận hành hoàn toàn tự động, không phụ thuộc vào một ngoại lực nào.

• Khi dòng lưu chất đi qua van, lưới lọc bên trong sẽ giữ lại các tạp chất rắn có kích thước lớn hơn mắt lưới.
• Dòng lưu chất sạch sẽ tiếp tục chảy qua hệ thống mà không bị ảnh hưởng tốc độ lưu thông.
• Để vệ sinh, người dùng chỉ cần tháo nắp đậy và loại bỏ tạp chất bám trên lưới lọc.

Điều này giúp dòng lưu chất trở nên sạch hơn, không còn bị nhiều tạp chất ảnh hưởng, các loại cặn bả cũng không thể đi vào làm tắc nghẽn đường ống và làm hư hỏng, gỉ sét các bộ phận khác trong hệ thống.

3 Phân loại van Y lọc

Hiện nay trên thị trường có rất nhiều loại van Y lọc, có thể gây khó khăn cho người sử dụng trong việc phân biệt chúng. Vì thế, dựa vào một số tiêu chí, thiết bị này được phân chia thành các loại dưới đây:

3.1 Phân loại theo vật liệu chế tạo

• Van Y lọc gang:
  • Sử dụng trong hệ thống cấp thoát nước hoặc đường ống thông thường.
  • Giá thành thấp, độ bền, khả năng chịu lực cao, nhưng chịu ăn mòn và oxy hóa chỉ ở mức vừa phải, nên thường được sơn một lớp epoxy bảo vệ.

    

• Van Y lọc inox:
  • Có thể hoạt động trong môi trường áp lực nước lớn, áp suất tối đa lên đến 40 bar, chịu được nhiệt độ cao lên đến 400 độ C.
  • Chịu ăn mòn tốt, không bị oxy hóa , không có các chất độc hại nên được ứng dụng trong các ngành thực phẩm, hóa chất, và dược phẩm.
  • Thường có giá thành cao hơn các vật liệu khác.

    

• Van Y lọc đồng:
  • Thường được đúc từ đồng nguyên khối, có vẻ ngoài vàng óng đặc trưng rất đẹp.
  • Có khả năng chịu nhiệt và oxy hóa tốt nên thường được sử dụng cho môi trường nước muối, nước biển, nước mặn và cả môi trường nước sạch

    

• Van Y lọc thép:
  • Thường được đúc từ thép nguyên khối, khả năng chịu được va đập mạnh
  • Thích hợp cho hệ thống trong môi trường độc hại, áp suất và nhiệt độ cao, như trong ngành dầu khí, năng lượng.

    

3.2 Phân loại theo kiểu kết nối.

• Van Y lọc nối bích : Hai đầu của van có 2 mặt bích để bắt bu lông kết nối với mặt bích của đường ống, đàm bảo kết nối chắc chắn, không bị nứt vỡ khi hệ thống hoạt động mạnh, thường sử dụng cho các đường ống có kích thước lớn, công suất và cường độ làm việc lớn, tốc độ dòng chảy cao.

  

• Van Y lọc nối ren: Hai đầu van được trang bị các vòng ren theo các tiêu chuẩn riêng biệt, dễ dàng lắp đặt với các chân ren của đường ống đến khi được kết nối hoàn toàn, chắc chắn và không bị rò rỉ lưu chất ra bên ngoài, phù hợp cho các đường ống nhỏ, áp suất thấp, dễ dàng tháo lắp để thay thế, vệ sinh, bảo dưỡng khi cần thiết.

  

• Van Y lọc hàn: Van được hàn cố định vào đường ống, đảo bảo độ kín hoàn hảo trong các đường ống chịu áp suất cao.

  

3.3 Phân loại theo kích thước lưới lọc.

• Lưới lọc thô:
  • Có mắt lưới lớn, giữ lại các tạp chất có kích thước lớn.
  • Thường sử dụng trong hệ thống nước thải hoặc xử lý sơ bộ.
• Lưới lọc tinh:
  • Có mắt lưới nhỏ, giữ lại các hạt bụi mịn.
  • Ứng dụng trong ngành thực phẩm, hóa chất hoặc nước sạch.

4. Ứng dụng của van Y lọc.

Van Y lọc là một thiết bị vô cùng tiện ích, nhất là trong các hệ thống có nhiều tạp chất, rác thải. Nhờ Y lọc mà lưu chất trở nên sạch sẽ hơn, hệ thống không bị tắc nghẽn, đảm bảo các thiết bị khác ít bị hư hỏng. Chính vì thế nó được ứng dụng trong nhiều lĩnh vực.

• Van Y lọc được sử dụng nhiều nhất trong các hệ thống nước, cung cấp nước sạch và xử lý nước thải. Lọc các loại nước thô từ sông, hồ, kênh, rạch,… nơi có nhiều tạp chất bẩn và rác thải.
• Hệ thống máy bơm, đảm bảo cho máy khỏi hư hại gây ra bởi tạp chất.
• Sử dụng trong các hệ thống cần độ sạch cao, như lương thực, thực phẩm, đồ uống
• Ứng dụng trong các ngành công nghiệp khai thác khoáng sản, lọc hóa dầu, khí gas,…
• Ứng dụng trong hệ thống phòng cháy chữa cháy
• Ứng dụng trong các nhà máy thủy điện, nhiệt điện.

  

5. Kết luận

Van Y lọc là một thiết bị không thể thiếu trong hệ thống đường ống hiện đại, đảm bảo dòng lưu chất sạch và bảo vệ các thiết bị vận hành.

Việc lựa chọn đúng loại van Y lọc, từ vật liệu đến kích thước lưới lọc, sẽ giúp tối ưu hóa hiệu suất hệ thống và giảm thiểu chi phí bảo trì.

Với thiết kế linh hoạt và hiệu quả cao, van Y lọc là giải pháp tối ưu cho các ngành công nghiệp và dân dụng hiện nay.